بررسی مزایا و معایب صفحه نمایش IPS

صفحه نمایش IPS یکی از با کیفیت‌ ترین انواع نمایشگرها است که از زمان معرفی تا به امروز در دستگاه‌های بی‌شماری از گوشی موبایل، مانیتور، نمایشگر لپتاپ تا تلویزیون‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. بر خلاف باور اشتباه و رایج، صفحه نمایش IPS برای اولین بار در سال 1990 میلادی نه توسط شرکت LG بلکه توسط شرکت هیتاچی Hitachi ابداع و معرفی شد. در طول سال‌های بعد نیز شرکت هیتاچی در ارتقا و ارائه نسخه‌های پیشرفته‌تر و با‌کیفیت‌تر این نوع نمایشگر سهم مهمی را ایفا کرده است. اما کمپانی LG از اواین کمپانی‌هایی بود که در سال 2007 استفاده از این پنل را آغاز کرد و در طی سال‌های بعد به بزرگترین تولیدکننده صفحه نمایش IPS تبدیل شد تا جایی که امروزه نام IPS و LG به هم گره خورده است. به مرور محبوبیت و مزایای این نمایشگر باعث شد تا سایر برند‌های مطرح نیز به استفاده از این نوع نمایشگر روی آورند. همچنین با فراگیر شدن، بالا رفتن حجم تولید و بالطبع پایین آمدن هزینه ساخت و قیمت تمام شده، استفاده از این پنل تقریباً به‌صورت تصاعدی در ساخت گوشی‌های موبایل هوشمند با صفحه لمسی رواج پیدا کرد. امروز با ظهور و پیشرفت نمایشگرهای OLED استفاده از صفحه نمایش IPS در گوشی‌های پرچمدار و قدرتمند جای خود را به استفاده از انواع نمایشگرهای AMOLED و SuperAMOLED داده؛ اما نمایشگرهای IPS نسل جدید هنوز در گوشی‌های میان‌رده و اقتصادی به صورت گسترده در حال استفاده است. در عین حال با بهبود برخی نقاط ضعف این نوع نمایشگر، حوزه تلویزیون‌، مانیتور و نمایشگر لپتاپ‌ها به بازار مهمی برای آن تبدیل شده است.

 بیشتر بخوانید: کد imei گوشی 

مفاهیم اولیه برای آشنایی با صفحه نمایش IPS LCD

نمایشگر IPS پیش از هر چیز نوعی نمایشگر LCD از نوع TFT است. بنابراین در ادامه مطلب و پیش از اینکه با مشخصات فنی صفحه نمایش IPS آشنا شویم بهتر است نگاهی کوتاه به این مفاهیم نیز داشته باشیم. صفحه نمایش LCD (Liquid-Crystal Display) یا کریستال مایع، نمایشگرهایی هستند که به طور خلاصه از یک منبع نور در پشت، لایه کنترل نور ( از جنس مولکول‌های کریستال مایع) و لایه تولید رنگ در انتها تشکیل شده‌اند. منبع نور در این نمایشگرها در ابتدا (در مانیتور و تلویزیون) لامپ‌های میله‌ای فلورسنت CCFL بود که جای خود را به لامپ‌های LED دادند. از این پس نمایشگرهای LCD-BackLight LED که به اختصار LED نامیده می‌شدند رواج یافتند. امروزه تمامی نمایشگرهای LCD موجود، فارغ از اینکه در نام آنها ذکر بشود یا خیر نوعی از نمایشگرهای LED هستند که ممکن است از منبع نور مستقیم (Direct Light) که یک صفحه پوشیده از لامپ‌های ال ای دی است یا منبع نور لبه‌ای (Edge Light) که از نوارهای لامپ LED در امتداد محیط پنل تشکیل شده، استفاده کنند.

پیشنهاد ویژه: مشاهده قیمت و خرید گوش هوآوی از فروشگاه ایکالاتو

نمایشگر LCD پس از تولید نور در پس زمینه، برای اینکه پیکسل‌های نمایشگر روشن بوده، تولید رنگ کنند و یا اینکه خاموش بوده، رنگ سیاه را نمایش دهند، از لایه حاوی مولکول‌های کریستال مایع استفاده می‌کند. مولکول‌های کریستال مایع با استفاده از قطع و وصل جریان الکتریسته توسط الکترودهایی که به آن متصل هستند (همانند یک پرده کرکره‌ای) به صورت منظم یانامنظم چرخیده و تغییر وضعیت می‌دهند. در اثر این تغییر وضعیتو چرخش، نور عبور کرده و پیکسل روشن شده یا پرتوهای نور متوقف شده و پیکسل خاموش می‌شود.

بیشتر بخوانید: کد تنظیم رنگ گوشی سامسونگ

برای صدور فرمان روشن و خاموش شدن و انتقال این فرمان به الکترودهای مربوط به هر پیکسل از مدارهای الکترونیکی مجهز به ترازیستور استفاده می‌شد تا اینکه صفحات TFT ابداع شدند. این صفحات از لایه نازک ترانزیستورها که روی یک نوار فیلم مانند قرار می‌گرفتند (Thin-Film Transistor) تشکیل می‌شوند و با قرار گرفتن در پنل امکان کنترل مجزا و جداگانه هر پیکسل را فراهم می‌کنند. به واسطه TFT سرعت تغییر وضعیت پیکسل‌ها بسیار بیشتر شد و صفحات نمایش به‌‌خصوص در پخش ویدیوهای پر سرعت، روان‌تر و سریع‌تر شدند. امروزه تقریباً تمامی نمایشگرهای LCD موجود در بازار مانند نمایشگرهای TN، VA، PLS و همچنین صفحه نمایش IPS از نوع LCD-TFT هستند.

صفحه نمایش IPS چیست ؟

صفحه نمایش IPS (In-Plane Switching) یکی از انواع صفحه نمایش TFT-LCD است که توسط کمپانی هیتاچی برای رفع معایبی مانند زاویه دید محدود و ایجاد طیف وسیع رنگ‌های طبیعی که در نمایشگرهای قدیمی‌تر وجود داشت طراحی و عرضه شد. کمپانی LG نیز با تولید و استفاده گسترده از این نوع نمایشگر ضمن تبدیل شدن به بزرگترین تأمین‌کننده صفحه نمایش IPS روی فراگیر شدن آن تأثیر بسیاری گذاشت.

مشخصات فنی صفحه نمایش IPS

در پنل‌های صفحه نمایش IPS بر خلاف انواع نمایشگرهای پیش از این مدل، هر دو الکترود مثبت و منفی در یک سطح و پشت لایه کریستال مایع قرار می‌گیرند. تغییر وضعیت مولکول‌های کریستال مایع به صورت موازی با لایه‌های نمایشگر انجام می‌شود. این تفاوت منجر به بهبود زاویه دید و تولید بهتر رنگ‌ها در صفحه نمایش IPS می‌شود؛ هر چند به دلیل پولاریزه کردن نور در این نوع نمایشگر سطح روشنایی کمی کاهش می‌یابد.

صفحه نمایش IPS زاویه دید بسیار بالای 178 درجه را به کاربران ارائه می‌دهد و به طور مثال اگر یک تلویزیون با صفحه نمایش IPS در یک سالن بزرگ قرار داشته باشد و بیننده از گوشه به صفحه تلویزیون نگاه کند دید او مختل نخواهد شد و تصویر واضحی از محتوای در حال پخش را خواهد دید. این از دلایل اصلی استفاده از این پنل در تلویزیون‌ها محسوب می‌شود. همچنین صفحه نمایش IPS طیف رنگی گسترده‌ای در حدود 16.7 میلیون رنگ را تولید می‌کند. رنگ‌ها بسیار واقعی هستند و این نمایشگر تقریباً تمام فضای رنگی Adobe RGB را پوشش می‌دهد. به همین دلیل صفحه نمایش IPS انتخاب محبوب طراحان و گرافیست‌ها است.

خرید و مشاهده قیمت موبایل اپل و قیمت گوشی سامسونگ در ایکالاتو

مزایا صفحه نمایش IPS

همان‌طور که گفته شد یکی از برترین مزایای صفحه نمایش IPS زاویه دید بالا ( حدود 178 درجه) در این نمایشگر است. در حالی که تصویر انواع دیگر نمایشگرهای LCD به خصوص انواع ارزان‌تر و اقتصاد‌ی‌تر از زاویه دید کناری به شدت افت می‌کند، این مسأله در پنل‌های IPS تقریباً هیچ تفاوتی را ایجاد نمی‌کند. همچنین رنگ‌های تولیدشده در صفحه نمایش IPS بسیار واقعی و تقریباً همانند تصویر فایل منبع به چشم کاربر می‌رسد. این باعث می‌شود تا به‌طور مثال رنگ مورد نظر یک گرافیست در حال کار با نرم‌افزار فتوشاپ با رنگی که در صفحه نمایش می‌بیند و انتخاب می‌کند یکسان باشند و مشکلی که حتی بسیاری از نمایشگرهای AMOLED نیز به آن دچار هستند را مرتفع کند. لایه بیرونی صفحه نمایش IPS از پوشش محکم‌تری برخوردار است و با لمس کاربر تصویر دچار موج و اعواج نمی‌شود. به همین دلیل این نوع نمایشگر بسیار مناسب پنل‌های لمسی مانند گوشی موبایل و تبلت‌ها هستند.

معایب صفحه نمایش IPS

تمامی صفحات نمایش در کنار مزایا معایبی نیز دارند و صفحه نمایش IPS نیز از این قاعده مستثنی نیست. همان‌طور که کمی قبل‌تر نیز گفتیم یکی از معایب این نمایشگر، روشنایی و کنتراست کمی پایین‌تر آن نسبت به رقبا است. این اتفاق بیشتر به پولاریزه شدن نور در این صفحه نمایش مربوط است و البته اگر از منبع نور قدرتمندتری استفاده شود این مشکل حل می‌گردد؛ هر چند به دلیل بالاتر رفتن مصرف انرژی دستگاه دست تولیدکنندگان در این مورد کمی بسته است. مورد بعدی رفرش ریت یا نرخ نوسازی تصویر صفحه نمایش IPS است که نسبت به انواع دیگر نمایشگرهای هم‌سطح پایین‌تر است. همچنین بر خلاف نمایشگرهای خانواده OLED، به دلیل وجود منبع نور مستقل در این نوع نمایشگر، حالت تاریک یا دارک مود در صفحه نمایش IPS (و تمامی انواع LCDها) و مصرف انرژی آن تأثیری ندارد. اگر چه صفحه نمایش IPS نسبت به نمایشگر OLED قیمت پایین‌تری دارد ولی در میان نمایشگرهای LCD پنل گران‌قیمت‌تری محسوب می‌شود.

در پایان گفتنی است صفحه نمایش IPS نیز مانند بسیاری دیگر از ابداعات مربوط به حوزه تکنولوژی در حال پیشرفت است. در نمونه‌های جدیدتر این صفحات نمایش شاهد مرتفع و کم‌رنگ‌ شدن بسیاری از معایب ذکر شده هستیم. امروزه قیمت این صفحه نمایش به شدت کاهش داشته، کیفیت و میزان روشنایی آن بسیار بیشتر از پیش شده است و حتی با رفع مشکل رفرش ریت در آن، شاهد پیدایش صفحه نمایش IPS لپ تاپ گیمینگ نیز هستیم. ادامه تولید و تقاضای این نمایشگر (البته نه مانند سابق) نشان می‌دهد صفحه نمایش IPS هنوز در بازار متنوع نمایشگرها حضور پر رنگی خواهد داشت.