گوشیهای موبایل از ابتدا به نسخههای سادهتر سیستمعامل مجهز بودند، اما به مرور و با پیشرفت فناوری بالطبع تنوع سیستمعاملها نیز بیشتر و ساختار آنها پیچیدهتر شد. در ابتدای پیدایش گوشیهای هوشمند سیستمعاملهایی نظیر جاوا، پالم، سیمبین و … رواج فراوانی داشتند؛ ولی در ادامه با قدرتمندتر شدن این محصولات سیستم عاملهایی نظیر اندروید، iOS، ویندوز فون و … جای موارد قدیمیتر را گرفتند. امروزه عمده گوشیهای موبایل هوشمند از اندروید، محصوات برند اپل از iOS و بخش بزرگی از محصولات برند هوآوی از OS نوظهور هارمونی Harmony این برند استفاده میکنند. در این مطلب با سیستمعامل اصلی، مشخصات آنها و همچنین تفاوت های بین سیستم عامل های مختلف موبایل آشنا میشویم.
تمامی دستگاههای دیجیتال برای کار کردن به یک نرمافزار برای مدیریت اجزای مختلف خود احتیاج دارند. این سیستم نرمافزاری که سیستم عامل یا operating system (به اختصار OS) نام دارد، میتواند بسیار ساده و یا بسته به پیشرفته بودن دستگاه پیچیدهتر باشد. در حقیقت سیستم عامل موبایل مانند سیستم عامل کامپیوتر یک سامانه نرمافزاری است که وظیفه مدیریت سختافزار و منابع گوشی موبایل را به عهده دارد. همچنین اغلب موبایلهای هوشمند امروزی به دلیل برخورداری از نمایشگر لمسی در کنار سیستمعامل و برای تعامل کاربر با آن، از یک واسط گرافیکی با نام رابط کاربری (UI) بهره میبرند.
اگر بخواهیم سیستم عامل موبایل را به صورت ساده تعریف کنیم، سیستم عامل گوشی موبایل همه آن چیزی است که کاربر از لحظه روشن کردن گوشی با آن سر و کار دارد. هنگامی که با گوشی تماس میگیرم، پیامک میدهیم، موسیقی گوش میکنیم، فیلم میبینیم، در اینترنت به گشت و گذار میپردازیم و یا هنگام نصب یک برنامه و اجرای آن؛ در حال تعامل با سیستم عامل و رابط کاربری آن هستیم. تمامی گوشیهای هوشمند به صورت پیشفرض با یکی از انواع سیستم عامل موبایل به بازار عرضه میشود. گوشیهای آیفون اپل همگی از سیستم عامل اختصاصی این کمپانی یعنی iOS، درصد بالایی از گوشیهای برند هوآوی (بهخصوص در بازار چین) از سیستم عامل جدید هارمونی این برند و تقریباً تمامی دیگر مدلهای گوشی هوشمند از سیستم عامل محبوب اندروید استفاده میکنند.
اگر اکوسیستم جذاب و گوشیهای با کیفیت آیفون اپل را به کنار بگذاریم، به جرأت میتوان اندروید را نمونه بهترین سیستم عامل موبایلو همچنین فراگیرترین پلتفرم موبایل دنیا دانست. شرکت اندروید در سال 2003به عنوان یک استارتاپ نرمافزاری در شهر پالو آلتو کالیفرنیا توسط اندی رابین (و 3 همبنیانگذار دیگر) تأسیس شد. پلتفرمی که شرکت اندروید روی آن کار میکرد در حقیقت قرار بود یک سیستم عامل بهبود یافته برای دوربینهای عکاسی باشد؛ اما با آغاز افول بازار دوربینهای دیجیتال و چشماندازهای جدید در بازار موبایل، این شرکت برنامههای خود را بر روی بازار موبایل متمرکز کرد. اتفاق بزرگ برای اندروید خرید این شرکت توسط کمپانی گوگل در سال 2005 بود. حاصل این خرید پیدایش بزرگترین پلتفرم و سیستم عامل گوشیهای موبایل هوشمند بود، زیرا گوگل بر خلاف اپل راه متفاوتی را برای سیستم عامل خود در پیش گرفت و به جای انحصاری کردن آن با ایجاد یک اتحادیه متن باز با همکاری تعداد زیادی از شرکتهای تولیدکننده آن را به صورت رایگان و همگانی منتشر کرد.
اندروید بر پایه لینوکس ایجاد شده و در حقیقت نسخههای اولیه آن برای گوشیهای دارای کیبورد فیزیکی طراحی شده بود؛ اما با معرفی آیفون توسط اپل در سال 2007 و استفاده از صفحهنمایش چند لمسی در آن، سلیقه بازار به طور کلی عوض شد و اندروید نیز بالاجبار به سمت صفحهنمایش لمسی و پشتیبانی از آن تغییر رویه داد. ورژنهای اولیه اندروید هر کدام نام یک نوع شیرینی را بر خود داشتند؛ اما از اندروید 10 به بعد گوگل تنها به شمارهگذاری نسخههای این سیستم عامل بسنده کرد. در حال حاضر سیستم عامل اندروید حدود 70 درصد سهم بازار را در اختیار دارد و جدیدترین نسخه آن (در زمان نگارش مطلب) یعنی اندروید 13 از زبان طراحی متریال یو Material You و قابلیتهای متنوع و پیشرفته بهره میبرد. امروزه سیستم عامل اندروید در انبوهی از دستگاههای مختلف مانند گوشی، تبلت، دوربین، تلویزیون و … مورد استفاده قرار گرفته و متنوعترین بازار مصرف را به خود اختصاص داده است.
سیستم عامل iOS اپل همراه با اولین نسل آیفون این کمپانی و با عنوان سیستم عامل آیفون معرفی شد. این سیستم عامل تا چندین نسل، در دستگاههای متنوعی از برند اپل مانند آی پاد تاچ و آیپد نیز مورد استفاده قرار میگرفت؛ هر چند در چهارمین نسل نام آن به iOS تغییر کرد و در سیزدهمین نسل، راه آن از سیستم عامل آیپد (iPad OS) جدا شد تا نسخه مربوط به هر دستگاه برای سختافزار و نوع کاربری آن بهینهسازی شود. سیستم عامل iOS را میتوان نقطه عطف مهمی در تاریخچه گوشیهای موبایل به شمار آورد. این سیستم عامل با پشتیبانی از نمایشگر چند لمسی دنیای کاربری گوشیهای هوشمند را متحول کرد و آن را به سمت آنچه امروز شاهد آن هستیم سوق داد.
همانطور که در معرفی سیستم عامل اندروید نیز اشاره شد، سیستم عامل iOS اپل (بر خلاف اندروید) یک سیستم عامل انحصاری و مختص گوشیهای آیفون اپل است. منتقدان اپل و این پلتفرم معتقدند این شرکت رفتاری انحصارطلبانه و نگاهی از بالا به کاربران خود دارد و انحصاری بودن این OS باعث محدود شدن کاربرانش میگردد. در مقابل طرفداران این برند به امنیت و حفظ حریم شخصی قابل توجه در این اکوسیستم اشاره میکنند. در هر صورت به هیچ عنوان نمیتوان یکپارچگی، هماهنگی و استفاده مناسب و حداکثری از منابع سختافزاری در این سیستم عامل که موجب افزایش چشمگیر کارایی آن شده و همچنین خلاقیتها و نوآوریهای پیشرو در محصولات این برند را انکار کرد. اپل و محصولاتش از برترین و قدرتمندترین محصولات حوزه فناوری محسوب میشوند.
هوآوی را میتوان برترین و خلاقترین برند چینی حوزه فناوی به شمار آورد. این برند در سالهای گذشته با رشد چشمگیر خود در رتبهبندی فروش جهانی گوشی هوشمند موفق شد تا با سبقت از اپل تا نزدیکی کنار زدن گوشی سامسونگ و کسب رتبه اول نیز پیش رود؛ اما اعمال تحریمهای گسترده ایالات متحده علیه این برند، هوآوی را درگیر مشکلات بسیاری کرد. تبعات منفی این تحریمها روی هوآوی غیر قابل انکار است، اما همین محدودیتها باعث شد تا هوآوی سعی کند در بسیاری از زمینهها به خودکفایی برسد. سیستم عامل هارمونی حاصل تلاش این برند برای ارائه یک سیستم عامل جامع و قدرتمند برای انواع دستگاههای مختلف بود. بسیاری از برندها در طی سالهای گذشته تلاش کردند تا سیستم عامل اختصاصی خود را توسعه دهند، اما هیچکدام به اندازه هوآوی به این هدف نزدیک نشدند.
سیستم عامل هارمونی هوآوی مانند اندروید یک سیستم عامل متن باز است مبتنی بر هستههای میکروکرنل است. در بررسی تفاوت بین سیستم عامل های مختلف موبایل با هارمونی میتوان به قابلیتهای ویژه این سیستم عامل مانند معماری توزیع یافته، امکان استفاده بر روی انواع دستگاههای کوچک و بزرگ (از گجتهای پوشیدنی تا تلویزیونهای هوشمند)، ارتباط یکپارچه و پایدار بین دستگاههای مجهز به این OS اشاره کرد. هوآوی در زمینه توسعه و پشتیبانی این سیستم عامل و ارائه طرحهای تشویقی برای جذب توسعهدهندگان به این پلتفرم سنگ تمام گذاشته و هزینههای کلانی انجام داده است. همچنین گفتنی است استقبال وسیع و گسترده کاربران در بازار بزرگ و داخلی چین نیز در موفقیت قابل توجه این OS تأثیرگذار بوده است.
در این بخش تلاش میکنیم تا به مقایسه سیستم عامل های موبایل مطرح بازار یعنی iOS اپل، اندروید گوگل و هارمونی هوآوی بپردازیم و از جهات مختلف قابلیتها و ویژگیهای این سیستم عامل ها را مورد بررسی قرار دهیم.
یکی از اصلیترین موارد تفاوت سیستم عامل های مختلف موبایل مربوط به رابط کاربری OS های مختلف میشود. سیستم عامل iOS اپل به داشتن امنیت و حریم خصوصی سطح بالا شهرت دارد. اختصاصی بودن این OS برای گوشیهای آیفون و هماهنگی بالای آن با سختافزار آیفونها عملکرد روان و قدرتمندی برای آنها به همراه داشته؛ هر چند بسته و انحصاری بودن این سیستم عامل و محدودیتهای بسیار آن در مقایسه با سیستم عامل های دیگر از جمله معایب این سیستم عامل به شمار میرود.
سیستم عامل اندروید درست نقطه مقابل iOS است و علیرغم مزایایی چون متن باز بودن، گستردگی دستگاههای مجهز به آن، تنوع بالای اپلیکیشنها در پلی استور و از همه مهمتر گزینهها و قابلیتهای گسترده شخصیسازی توسط تولیدکننده گوشی و کاربر؛ از معایبی نظیر مشکلات اپلیکیشنها و توسعه آنها به دلیل تفاوت دستگاهها و سختافزار آنها و همچنین مشکلات امنیتی و کیفی در سیستم عامل و برنامهها رنج میبرد. سیستم عامل هارمونی هوآوی در بخش مزایا از قابلیتهای خلاقانهای چون رابط کاربری بسیار روان، امکان اجرا روی دستگاههای متنوع با هر اندازه و سخت افزار و همچنین پلتفرمی یکپارچه برخوردار است. هوآوی در طراحی و توسعه این پلتفرم عالی عمل کرده؛ اما از معایب هارمونی میتوان به نسبت پایینتر مشارکت توسعهدهندگان به دلیل جدید بودن سیستمعامل اشاره کرد.
یکی از قابلیتهای جذاب و نوآورانه در سیستم عامل های مطرح گوشی موبایل دستیار صوتی هوشمند است. هر کدام از سیستم عامل های اصلی موبایل از دستیار اختصاصی خود بهره میبرند و در ادامه بررسی تفاوت سیستم عامل های مختلف گوشی نگاهی گذرا به دستیارهای صوتی هر کدام از سیستم عامل های اندروید، iOS و هارمونی خواهیم داشت. مطرحترین عنوان این لیست دستیار صوتی سیری Siri اپل، یک سرویس تحت وب است که بر روی تمامی سیستمعاملهای این برند از جمله iOS ارائه میشود. این دستیار با فرمان صوتی یا دکمه فیزیکی ( و نرمافزاری) فعال میشود، از زبانهای متنوعی پشتیبانی میکند و با اپلیکیشنها و سرویسهای اصلی iOS نظیر ایمیل، مرورگر سافاری و پیامرسان سازگاری و هماهنگی کامل دارد.
دستیار صوتی بعدی گوگل اسیستنت Google Assistant است که این دستیار صوتی نیز یک سرویس مربوط به پلتفرم جامع گوگل از جمله سیستم عامل اندروید محسوب میشود. این دستیار صوتی در حقیقت نسخه تکامل یافته دستیار هوشمند اولیه Google Now است. گوگل اسیستنت بر روی تمامی نسخههای جدید اندروید، اندروید Wear و اندروید TV قابل اجراست. اندروید سیستم عاملی محبوب است که از سهم بازار بسیار بالایی برخوردار است و این موضوع باعث میشود کاربران دستیار صوتی گوگل نیز بسیار پر تعداد باشد. گوگل اسیست نیز مانند سیری اپل با فرمان صوتی فراخوانده میشود و در برخی مدلهای گوشی در برندهای مختلف، دکمه فیزیکی اختصاصی یا امکان تخصیص دکمه فیزیکی برای این دستیار صوتی وجود دارد. گوگل دستگاههایی با نام Google Nest (گوگل هوم) با ساختاری شبیه اسپیکر یا تبلت عرضه کرده که اختصاصاً برای استفاده گوگل اسیستنت و با رویکرد اینترنت اشیاء و خانه هوشمند طراحی شدهاند. یکی از جذابیتهای گوگل اسیستنت، لیست بلندبالای تجهیزات الکترونیکی برندهای مختلف از جمله گوشیها، تبلتها، تلویزیونها و اسپیکرهای هوشمند است که از این دستیار هوشمند استفاده میکنند. از دیگر نقاط قوت این دستیار صوتی پشتیبانی آن از اکوسیستمهای متنوع خانه هوشمند مانند پلتفرم خانه هوشمند محبوب Mi Home شیائومی و … است که باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان به جای توسعه دستیار اختصاصی از گوگل اسیستنت به عنوان دستیار صوتی هوشمند خود استفاده کنند.
و در ادامه با یکی از جدیدترین دستیارهای صوتی یعنی دستیار Celia هوآوی آشنا میشویم. دستیار هوآوی در اواخر سال 2019 میلادی توسعه پیدا کرد و در ابتدا امی Emy نام داشت و تنها از زبان چینی استفاده میکرد؛ اما در ادامه برای ارائه در بازار جهانی به Celia تغییر نام داد و پشتیبانی از سایر زبانهای مرسوم و پرکاربرد نیز به آن اضافه شد. این دستیار در حال حاضر در دستگاههای مجهز به سیستم عامل هارمونی و EMUI هوآوی عرضه میشود و کاربر میتواند آن را با فرمان صوتی و دکمه پاور دستگاه فراخوانی کند.
تمامی سیستم عامل های مورد بحث ما از تماس تصویری بر بستر اپراتورهای مخابراتی که در قسمت تماسها قرار دارد پشتیبانی میکنند؛ اما قابلیت جذاب و پرکاربرد در این سیستم عامل ها، اپلیکیشن یا سرویس اختصاصی است که هر کدام در این زمینه به کاربر ارائه میدهند و از موارد مهم در تفاوت سیستم عامل های مختلف گوشی و امکانات آنها محسوب میشوند.
سرویس فیستایم FaceTime اپل قطعاً برترین و محبوبترین سرویس تماس تصویری در گوشیهای هوشمند است که کیفیت و قابلیتهای آن یکی از نقاط قوت سیستم عامل iOS در مقایسه با سایر سیستم عاملهاست. سرویس فیس تایم اپل اختصاصاً برای دستگاهها و سیستم عاملهای این برند توسعه داده شده؛ اما اخیراً اپل به صوت محدود امکان تماس کاربرانش با سایر پلتفرمها را نیز فراهم کرده است. فیس تایم سازگاری و عملکرد فوقالعادهای روی محصولات اپل دارد. از قابلیتهای کاربردی این سرویس میتوان امکان جابهجایی بدون قطعی تماس بین دستگاههای مختلف اپل از جمله آیفون، آیپد، مک بوک و …، امکانات اشتراکگذاری پیشرفته از قبیل اشتراکگذاری صفحهنمایش، پشتیبانی از قابلیت صدای فضایی سه بعدی اپل، فیلترهای جذاب مانند بلور کردن پسزمینه، امکان زیرنویس زنده تماس تصویری و بسیاری قابلیتهای دیگر اشاره کرد.
سرویس تماس تصویری گوگل برای اندروید ( و البته تمامی پلتفرم گوگل) گوگل میت Google Meet نام دارد. تا چندی پیش گوگل دارای دو سرویس (Meet و Duo) برای تماس تصویری و ویدیو کنفرانس بود که با ادغام Duo، گوگل میت به یک سرویس رایگان، با کیفیت و با کاربری آسان تبدیل شد. سرویس Meet گوگل به صورت اپلیکیشن اختصاصی یا تحت وب (مرورگر) بر روی تمامی پلتفرمها قابل اجرا است. از قابلیتها و مزایای این سرویس میتوان به امکان اتصال کاربر به لینک تماس، بدون نیاز به ثبت نام و ارائه اطلاعات شخصی، تنظیم خودکار کیفیت تماس ویدیویی متناسب با سرعت اینترنت، اشتراکگذاری صفحهنمایش و پشتیبانی از تعداد کاربران بالا اشاره کرد.
هوآوی نیز در تلاش برای ارائه یک پلتفرم جامع و در کنار ارائه سیستم عامل هارمونی تلاش کرده تا آن را به رقیبی در خور توجه برای اندروید و iOS تبدیل کند. به همین دلیل شاهد هستیم که تقریباً به ازای تک تک سرویسها و قابلیتهای دو سیستم عامل دیگر، یک جایگزین مناسب در سیستمعامل هارمونی در نظر گرفته شده است. سرویس تماس تصویری هوآوی MeeTime نام دارد که به لطف کارآمدی و یکپارچگی هارمونی او اس، رقیب قدرتمندی برای همتایان خود در سیستم عامل های دیگر به شمار میرود. MeeTime نیز مانند رقبا امکان اجرا روی دستگاههای مختلف هوآوی به همراه قابلیتهای متعدد از جمله امکان اشتراکگذاری صفحهنمایش را دارد.
مرورگرهای اختصاصی هر سیستم عامل یکی دیگر از موارد تفاوت سیستم عامل های مختلف تلفن همراه هستند و در این قسمت از مطلب، به بررسی مرورگرهای این سیستم عاملها میپردازیم. در ابتدا با مرورگر با سابقه و محبوب یعنی سافاری Safari اپل شروع میکنیم. سافاری یکی از سریعترین مرورگرهای جهان است که به خوبی برای دستگاههای برند اپل بهینهسازی شده است. از مزایای این مرورگر میتوان به مدیریت مصرف باتری و منابع سختافزاری بهینه، امکان استریم داخلی ویدیو تا کیفیت 4K HDR، امنیت و حریم خصوصی بالا، گروهبندی تبها، افزونههای متعدد و کاربردی و بسیاری موراد دیگر اشاره کرد؛ اما انحصار و محدود شدن آن به محصولات اپل شاید یکی از مهمترین معایب آن باشد.
در مقابل سافاری، مرورگر کروم Chrome گوگل قرار دارد که پر استفادهترین مرورگر دنیا محسوب میشود. این مرورگر بر خلاف اپل در تمامی پلتفرمهای مختلف قابل نصب و اجراست و همچنین به دلیل سازگاری با پلتفرم وسیع گوگل و سرویسهای مختلف آن، از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است؛ اما در مقایسه با سافاری، گوگل کروم از نقایصی در مدیریت انرژی و منابع سختافزاری رنج میبرد که مدتهاست محل انتقاد از این مرورگر بوده است.
مرورگر هوآوی Huawei Browser یکی از دستاوردهای خودکفایی غول فناوری چین در برابر تحریمهای سنگین ایالات متحده است که به صورت جدی همراه با سیستم عامل هارمونی عرضه شد. در حال حاضر این مرورگر علاوه بر سیستم عامل هارمونی هوآوی، برای سایر پلتفرمها از جمله اندروید و iOS نیز در دسترس قرار دارد. از قابلیتهای این مرورگر میتوان به حالت حریم خصوصی، قابلیت ضد ردیابی، اعلانات هوشمند، امکانات شخصیسازی، ترجمه صفحه و … اشاره کرد.
به عنوان بخش پایانی این مطلب به بررسی یکی از مهمترین موارد تفاوت سیستم عامل های مختلف تلفن هوشمند یعنی امنیت و حریم خصوصی کاربران در این OSها خواهیم پرداخت. سیستم عاملهای مطرح و برتر امروزی گوشیهای موبایل هوشمند همگی از امنیت نسبی و مناسبی برخوردارند؛ هر چند محبوبیت یک سیستم عامل برابر با تمرکز عوامل منفی مانند هکرها، بدافزارها، مجرمین سایبری و … بر روی آن سیستم عامل است. حتی سیستم عاملی مانند iOS نیز در زمینه امنیت بدون نقص و کامل نیست و هر از چند گاهی خبری مبنی بر کشف یک نقص امنیتی یا حفره مستعد رخنه در این سیستم عامل (یا سایر پلتفرم های موبایلی) منتشر میشود؛ اما با توجه به اکوسیستم بسته و اختصاصی iOS و همچنین تمرکز و توجه ویژه اپل بر این بخش، iOS را میتوان امنترین سیستم عامل موبایلی موجود دانست که از شرایط حریم خصوصی بسیار سطح بالایی بهره میبرد.
در مقابل اندروید همواره در این بخش با انتقاد و سرزنش بیشتری مواجه بوده است. اندروید سیستم عامل متن باز است که آن را در مقایسه با سیستم عامل بسته و انحصاری اپل در معرض خطر بیشتری قرار میدهد. همچنین گستردگی و تنوع محصولات و قطعات مختلف مورد استفاده در محصولات اندرویدی باعث میشود حفظ امنیت و حریم خصوصی و همچنین کنترل اپلیکیشنهای پر تعداد این سیستم عامل در فروشگاه گوگل و بهخصوص فروشگاههای ثالث کار بسیار سخت و پر اشکالی باشد. با توجه به این موارد، اندروید علیرغم محبوبیت و سهم بازار بزرگ خود، از نظر امنیت نسبت به سایر سیستم عامل های مورد بحث در این مقاله در جایگاه پایینتری قرار بگیرد.در میان این دو سیستم عامل، پلتفرم هارمونی هوآوی قرار دارد که با وجود اینکه مانند اندروید متن باز است؛ اما به دلیل محدود بودن آن (در حال حاضر) به محصولات هوآوی، ساختار فنی و همچنین تلاش هوآوی برای اتقای امنیت آن، در جایگاهی خوب و میان iOS و اندروید قرار میگیرد.
در آخر گفتنی است، همانطور که در این مطلب مشاهده کردید هر کدام از سیستم عامل های مورد بررسی، مزایا و معایب مختص به خود را دارند و شما با توجه به نیاز خود، سلیقه و مواردی که در تعامل روزمره با گوشی برای شما اهمیت دارد، میتوانید یکی از پلتفرمهای ذکر شده را انتخاب کرده و گوشی مجهز به سیستم عامل مورد نظر را با قیمت مناسب و گارانتی معتبر از فروشگاه اینترنتی ایکالاتو خریداری کنید.
نوشته شده در :
۲۲ مرداد ۱۴۰۲
بروزرسانی شده در :
16 تیر 1403
بازدید ها :
36 بازدید
جدید ترین نوشته ها :
خرید گوشی ضد آب | تجربهای بیدغدغه حتی زیر باران
بهترین آداپتور گوشی | سریع، ایمن و کارآمد
گوشی های تاشو هوآوی | بررسی قیمت و ویژگی های برتر
خرید تبلت کودکان | سرگرمی و آموزش در دستان کوچولوها
گوشی های دو سیم کارت | مدیریت همزمان دو دنیای ارتباطی
خرید گوشی با صفحه نمایش بزرگ | جزئیات را با دقت بیشتری ببینید!
نظرات کاربران