ردیابی گوشی سرقتی حتی در صورت خاموش بودن دستگاه

گم شدن یا به سرقت رفتن گوشی هوشمند، تجربه‌ای استرس‌زا و نگران‌کننده است که فراتر از یک ضرر مالی ساده، امنیت اطلاعات شخصی ما را نیز به خطر می‌اندازد. در گذشته، خاموش شدن دستگاه به معنای پایان تمام امیدها برای یافتن آن بود. اما امروز، در چشم‌انداز فناوری که به سرعت در حال تکامل است، این تصور دیگر صحت ندارد. پیشرفت‌های چشمگیر در سیستم‌های عامل و فناوری‌های ارتباطی، امکان ردیابی گوشی سرقتی را حتی زمانی که به نظر می‌رسد از دسترس خارج شده، فراهم کرده‌اند و این تحول، قواعد بازی را به کلی تغییر داده است.

نگاهی سریع به روش های ردیابی گوشی سرقتی

این مقاله به صورت عمیق به بررسی فناوری‌ها و روش‌های نوینی می‌پردازد که به شما اجازه می‌دهند موقعیت مکانی گوشی خود را حتی پس از خاموش شدن یا قطع اتصال به اینترنت، پیدا کنید. ما دیگر در دنیایی زندگی نمی‌کنیم که یک سارق بتواند با خاموش کردن دستگاه، آن را به یک شیء غیرقابل ردیابی تبدیل کند. فناوری‌هایی مانند شبکه‌های گسترده دستگاه‌یاب (Find My Network) اپل، سامسونگ و گوگل با استفاده از ارتباطات بلوتوث کم‌مصرف (BLE) و اتصال به دستگاه‌های اطراف، یک شبکه نامرئی و قدرتمند برای مکان‌یابی ایجاد کرده‌اند. این مقاله به شما نشان می‌دهد که چگونه این شبکه‌ها کار می‌کنند، چگونه آنها را فعال کنید و چه محدودیت‌هایی دارند.

هدف اصلی، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی است تا کاربران بتوانند با آگاهی کامل از قابلیت‌های پنهان دستگاه خود، اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند. ما از توضیح اصول اولیه سرویس‌های Find My Device گوگل و Find My اپل فراتر رفته و به طور مشخص بر روی سناریوی «دستگاه خاموش» تمرکز می‌کنیم. در ادامه، به تفصیل خواهیم آموخت که چگونه اکوسیستم‌های اپل، سامسونگ و به زودی کل دنیای اندروید، با همکاری میلیاردها دستگاه در سراسر جهان، یک سپر امنیتی نامرئی برای محافظت از دارایی دیجیتال شما ایجاد کرده‌اند و دانش استفاده از این سپر، کلید آرامش شما در مواجهه با چنین حوادثی است.

همچنین برای ارائه یک دید کلی و مقایسه‌ای از قابلیت‌های سه سرویس اصلی ردیابی، جدول زیر می‌تواند بسیار مفید باشد.

کدام روش برای شما بهتر است؟

انتخاب بهترین روش به نوع گوشی شما و شرایطی که در آن قرار دارید بستگی دارد. در ادامه یک راهنمای سریع برای انتخاب مسیر مناسب ارائه شده است:

• برای کاربران آیفون: استفاده از شبکه Find My اپل بهترین و تنها راه حل است. این قابلیت به صورت پیش‌فرض قدرتمند بوده و با فعال‌سازی گزینه Find My Network، حتی در حالت آفلاین و خاموش نیز کار می‌کند.
• برای کاربران گوشی های سامسونگ: سرویس SmartThings Find (یا Find My Mobile سابق) با قابلیت Offline finding یک گزینه فوق‌العاده است که از شبکه دستگاه‌های گلکسی برای مکان‌یابی استفاده می‌کند.
• برای کاربران سایر گوشی های اندرویدی: سرویس Find My Device گوگل راه‌حل اصلی است. اگرچه قابلیت ردیابی در حالت خاموش آن به تازگی در حال فراگیر شدن است، اما همچنان برای یافتن گوشی آنلاین، قفل کردن و پاک کردن اطلاعات آن ضروری است.
• در شرایطی که به هیچ سرویسی دسترسی ندارید: ردیابی گوشی گم شده از طریق شماره تلفن یا کد IMEI تنها از طریق مراجع قانونی و اپراتورهای مخابراتی امکان‌پذیر است و یک راه‌حل در دسترس عموم نیست. این روش باید به عنوان آخرین گزینه و پس از طی مراحل قانونی در نظر گرفته شود.

شبکه Find My اپل

اپل پیشگام مفهوم شبکه دستگاه‌یاب جمعی (Crowdsourced Finding Network) بود و سیستم Find My آن به عنوان کامل‌ترین و بالغ‌ترین راه‌حل در این زمینه شناخته می‌شود. این شبکه تنها به محصولات اپل شما محدود نیست، بلکه از صدها میلیون آیفون، آیپد و مک‌بوک فعال در سراسر جهان به عنوان یک شبکه جستجوی غول‌پیکر استفاده می‌کند. برای بهره‌مندی از این قابلیت، کافی است در تنظیمات iCloud، گزینه Find My iPhone و سپس Find My network را فعال کنید. با فعال بودن این گزینه، حتی اگر گوشی شما آفلاین یا خاموش باشد، تا زمانی که شارژ رزرو شده آن به پایان نرسیده، به ارسال سیگنال‌های بلوتوثی ادامه می‌دهد.

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های اپل، قابلیتی به نام Power Reserve در مدل‌های جدیدتر آیفون (از آیفون 11 به بعد با iOS 15 یا بالاتر) است. این ویژگی به دستگاه اجازه می‌دهد تا 5 ساعت پس از نمایش هشدار اتمام باتری و خاموش شدن ظاهری، همچنان در شبکه Find My قابل ردیابی باقی بماند. این بازه زمانی کوتاه اما حیاتی، می‌تواند شانس یافتن دستگاه را به شکل چشمگیری افزایش دهد. اپل با تکیه بر گستردگی اکوسیستم خود و یکپارچگی سخت‌افزار و نرم‌افزار، راهکاری ارائه داده که نه تنها کارآمد، بلکه به شدت ایمن و متمرکز بر حریم خصوصی است و درک این تحولات امنیتی در موبایل برای کاربران امروزی ضروری است.

SmartThings Find سامسونگ

سامسونگ نیز با درک اهمیت این موضوع، سیستم مشابهی را تحت عنوان SmartThings Find برای دستگاه‌های گلکسی خود توسعه داده است. این سیستم با استفاده از قابلیت Offline finding، به کاربران اجازه می‌دهد تا گوشی‌ها، تبلت‌ها، ساعت‌های هوشمند و حتی بادزهای خود را با کمک سایر دستگاه‌های گلکسی موجود در اطراف پیدا کنند. عملکرد این سیستم بسیار شبیه به شبکه اپل است؛ دستگاه گمشده سیگنال‌های بلوتوثی ارسال می‌کند و دستگاه‌های گلکسی مجاور به صورت ناشناس این سیگنال را شناسایی کرده و موقعیت آن را به سرورهای سامسونگ گزارش می‌دهند.

برای استفاده از این ویژگی، کاربران باید یک حساب کاربری سامسونگ داشته باشند و گزینه Offline finding را در تنظیمات Find My Mobile فعال کنند. اگرچه شبکه دستگاه‌های گلکسی به گستردگی شبکه اپل نیست، اما با توجه به محبوبیت جهانی گوشی‌های سامسونگ، این شبکه نیز پوشش بسیار وسیعی دارد و یک ابزار قدرتمند برای نحوه پيدا كردن گوشی گم شده خاموش محسوب می‌شود. سامسونگ همچنین قابلیت‌های امنیتی مکملی مانند قفل کردن از راه دور، به صدا درآوردن دستگاه و پاک کردن کامل اطلاعات را برای محافظت از داده‌های کاربر در صورت عدم امکان بازپس‌گیری دستگاه، ارائه می‌دهد.

شبکه Find My Device گوگل

تا مدت‌ها، بزرگترین نقطه ضعف سیستم Find My Device گوگل، عدم توانایی آن در ردیابی دستگاه‌های آفلاین یا خاموش بود. اما این وضعیت در حال تغییر است. گوگل سرانجام در حال راه‌اندازی شبکه Find My Device جدید خود است که قرار است تمام دستگاه‌های اندرویدی (نسخه 9 و بالاتر) را به یک شبکه عظیم و یکپارچه برای مکان‌یابی تبدیل کند. این شبکه که از نظر مقیاس پتانسیل تبدیل شدن به بزرگترین شبکه ردیابی در جهان را دارد، همانند رقبای خود از سیگنال‌های بلوتوث برای یافتن دستگاه‌های گمشده، حتی در حالت آفلاین، استفاده خواهد کرد.

این به‌روزرسانی، یک گام بسیار بزرگ برای کل اکوسیستم اندروید است و امنیت کاربران را به سطح جدیدی ارتقا می‌دهد. با فعال شدن این شبکه، دیگر تفاوتی نخواهد داشت که شما از یک گوشی پیکسل، شیائومی، یا هر برند دیگری استفاده می‌کنید؛ دستگاه شما بخشی از یک شبکه جهانی خواهد بود که به محافظت از یکدیگر کمک می‌کنند. این پیشرفت، به ویژه برای کاربرانی که به دنبال خرید و قیمت روز گوشی موبایل هستند، یک فاکتور مهم در تصمیم‌گیری خواهد بود، زیرا امنیت پس از خرید به اندازه مشخصات فنی اهمیت دارد. فعال‌سازی این قابلیت نیز از طریق تنظیمات حساب کاربری گوگل و بخش Find My Device انجام خواهد شد.

مسیر قانونی؛ آخرین راهکار برای ردیابی گوشی سرقتی

حال سناریویی را تصور کنید که در آن هیچ یک از سرویس های ردیابی مدرن را از پیش فعال نکرده اید یا سارق به قدری حرفه ای بوده که توانسته است تمام این سد های امنیتی دیجیتال را دور بزند. در چنین شرایطی که به نظر می رسد تمام راه های فناورانه به بن بست رسیده اند، تنها یک مسیر باقی می ماند: پیگیری از طریق مراجع قانونی و قضایی. این روش، برخلاف راهکار های نرم افزاری که به صورت آنی عمل می کنند، فرآیندی زمان بر و مبتنی بر همکاری بین کاربر، نیروی انتظامی و اپراتور های مخابراتی است. در این مسیر، ابزار اصلی شما دیگر حساب کاربری گوگل یا اپل نیست، بلکه کد ۱۵ رقمی منحصر به فرد دستگاه شما، یعنی IMEI ، است.

روند کار به این صورت است که شما به عنوان مالک دستگاه، ابتدا باید با در دست داشتن جعبه گوشی که کد IMEI روی آن درج شده و مدارک شناسایی، به نزدیک ترین کلانتری مراجعه کرده و گزارش سرقت را ثبت کنید. پس از تشکیل پرونده، نامه قضایی برای شما صادر می شود که به شما اجازه می دهد از اپراتور های مخابراتی کشور درخواست ردیابی کنید. شما باید این نامه را به تمام اپراتور های اصلی (همراه اول، ایرانسل و رایتل) ارائه دهید. پس از آن، هر زمان که سیم کارت جدیدی در دستگاه شما قرار داده شود و گوشی روشن شود، اپراتور ها از طریق کد IMEI موقعیت مکانی آن را شناسایی کرده و به مراجع قانونی اطلاع می دهند. این فرآیند در واقع مصداق عملی ردیابی گوشی گم شده از طریق شماره تلفن جدیدی است که در دستگاه فعال شده و به برج های مخابراتی متصل می شود.

سامانه همیاب ۲۴

پیگیری جداگانه از اپراتور های مختلف و انجام امور اداری مربوط به آن می تواند برای فرد مال باخته دشوار و گیج کننده باشد. برای حل این مشکل و ایجاد یک راهکار متمرکز، سامانه کشوری «همیاب ۲۴» به عنوان یک سرویس رایگان و مورد تایید مراجع قانونی ایجاد شده است. این سامانه به عنوان یک واسط هوشمند عمل کرده و فرآیند اعلام سرقت و ردیابی را به شکل چشمگیری ساده تر می کند. پس از سرقت یا گم شدن دستگاه، شما می توانید با ثبت کد IMEI گوشی خود در این سامانه، سرقت آن را به طور همزمان به اپراتور های مخابراتی، اصناف فروشندگان موبایل، بازرسی های مرزی و کلانتری های سراسر کشور اطلاع دهید.

ثبت در این سامانه چندین مزیت کلیدی دارد. اولاً، این کار به نوعی دستگاه شما را در یک لیست سیاه سراسری قرار می دهد که خرید و فروش آن را برای سارق بسیار دشوار می سازد. ثانیاً، فرآیند ردیابی به صورت خودکار آغاز می شود و به محض فعال شدن دستگاه با هر سیم کارتی، نتیجه ردیابی از طریق پیامک به شما اطلاع داده خواهد شد. این سامانه به طور موثری به سوال نحوه پيدا كردن گوشی گم شده خاموش از طریق مجاری قانونی پاسخ می دهد، با این تفاوت مهم که شرط اصلی موفقیت، روشن شدن مجدد دستگاه است. همیاب ۲۴ با ایجاد یک شبکه یکپارچه اطلاعاتی، شانس موفقیت در فرآیند ردیابی گوشی سرقتی را افزایش داده و بار سنگین پیگیری های اداری را از دوش شما بر می دارد.

توضیحات تکمیلی و فنی ردیابی گوشی

برای درک عمیق‌تر مکانیزم‌های ردیابی، لازم است با فناوری‌های کلیدی که این فرآیند را ممکن می‌سازند، آشنا شویم. این فناوری‌ها ستون فقرات شبکه‌های مدرن دستگاه‌یاب هستند و هرکدام نقشی مکمل در تعیین موقعیت دقیق دستگاه ایفا می‌کنند. شناخت این مفاهیم به شما کمک می‌کند تا اهمیت فعال‌سازی تنظیمات مربوطه و نحوه عملکرد آنها در پس‌زمینه را بهتر درک کنید.

چگونه یک گوشی خاموش سیگنال ارسال می کند؟

درک این موضوع که چگونه یک دستگاه ظاهراً خاموش می‌تواند موقعیت مکانی خود را اعلام کند، نیازمند یک تغییر نگرش نسبت به مفهوم «خاموش بودن» در دستگاه‌های مدرن است. وقتی شما دکمه پاور را نگه می‌دارید و گوشی خود را خاموش می‌کنید، دستگاه به طور کامل از کار نمی‌افتد. در واقع، بخش کوچکی از باتری برای مدارهای حیاتی و کم‌مصرف، مانند چیپ‌های بلوتوث و NFC، رزرو می‌شود. این قابلیت به دستگاه اجازه می‌دهد تا در یک حالت «خواب عمیق» باقی بماند و به صورت دوره‌ای سیگنال‌های مشخصی را از خود ساطع کند.

این سیگنال‌ها، که معمولاً بسته‌های داده بلوتوث کم‌مصرف (Bluetooth Low Energy یا BLE) هستند، مانند یک فانوس دریایی دیجیتال عمل می‌کنند. آنها حاوی یک شناسه رمزنگاری شده و یکتا هستند که هیچ اطلاعات شخصی را فاش نمی‌کند. هر دستگاه سازگار دیگری (مثلاً یک آیفون، گوشی گلکسی یا دستگاه اندرویدی دیگر) که در محدوده این سیگنال قرار بگیرد، آن را دریافت کرده، موقعیت مکانی خود را به آن ضمیمه می‌کند و این اطلاعات را به صورت کاملاً ایمن و رمزنگاری شده به سرورهای شرکت سازنده (اپل، گوگل یا سامسونگ) ارسال می‌کند. در نهایت، شما به عنوان مالک دستگاه، تنها فردی هستید که با استفاده از حساب کاربری خود می‌توانید این اطلاعات را رمزگشایی کرده و آخرین موقعیت مکانی ثبت شده از گوشی خود را مشاهده کنید. این فرآیند به صورت کاملاً ناشناس و در پس‌زمینه انجام می‌شود و حریم خصوصی کاربران دیگر را به هیچ وجه نقض نمی‌کند.

فناوری های کلیدی در ردیابی آفلاین

بلوتوث کم مصرف (BLE – Bluetooth Low Energy)

این فناوری، قهرمان اصلی ردیابی آفلاین است. BLE به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد تا با مصرف انرژی بسیار ناچیز، سیگنال‌های کوچکی را در فواصل زمانی معین ارسال کنند. به همین دلیل است که یک گوشی ظاهراً خاموش می‌تواند تا ساعت‌ها یا حتی روزها به ارسال سیگنال ادامه دهد بدون آنکه باتری آن به طور کامل تخلیه شود. این سیگنال‌ها، که “بیکن” (Beacon) نامیده می‌شوند، اساس کار شبکه‌های Find My را تشکیل می‌دهند.

باند فوق وسیع (UWB – Ultra-Wideband)

این فناوری یک پله فراتر از بلوتوث عمل می‌کند و در دستگاه‌های پرچمدار جدیدتر مانند سری آیفون 11 به بعد و برخی از پرچمداران سامسونگ و گوگل یافت می‌شود. UWB با ارسال پالس‌های رادیویی کوتاه در یک طیف فرکانسی گسترده، امکان تعیین موقعیت مکانی بسیار دقیق (در حد چند سانتی‌متر) و همچنین جهت دستگاه گمشده را فراهم می‌کند. این فناوری ویژگی‌هایی مانند Precision Finding در آیفون را ممکن می‌سازد که با یک رابط کاربری گرافیکی، شما را مستقیماً به سمت دستگاهتان هدایت می‌کند.

ارتباطات میدان نزدیک (NFC – Near Field Communication)

اگرچه NFC بیشتر برای پرداخت‌های موبایلی شناخته می‌شود، اما در سناریوی گم شدن دستگاه نیز کاربرد دارد. برای مثال، در آیفون، حتی زمانی که دستگاه به دلیل اتمام باتری خاموش شده، قابلیت Express Cards via Power Reserve همچنان فعال است. این یعنی اگر کسی آیفون شما را پیدا کند، می‌تواند آن را به یک دستگاه کارت‌خوان نزدیک کند و اطلاعات تماس شما (که از قبل تنظیم کرده‌اید) روی صفحه نمایش داده شود، بدون آنکه نیازی به روشن کردن دستگاه باشد.

درک این فناوری‌ها به ما نشان می‌دهد که جلوگیری از هک شدن موبایل و محافظت از آن تنها به نرم‌افزار محدود نمی‌شود، بلکه قابلیت‌های سخت‌افزاری نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در امنیت و قابلیت بازیابی آن ایفا می‌کنند.

سوالات متداول درباره روش ردیابی گوشی سرقتی