فهرست
گوشیهای هوشمند به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما تبدیل شده‌اند. از برقراری ارتباط گرفته تا سرگرمی، کار و مدیریت امور روزمره، همه چیز به این دستگاه‌های کوچک و قدرتمند وابسته است. اما یکی از بزرگترین دغدغه‌های کاربران گوشیهای هوشمند، باتری و نحوه‌ی شارژ کردن آن است. اطلاعات ضد و نقیض و باورهای غلطی که دهان به دهان می‌چرخد، باعث سردرگمی بسیاری از ما شده است. آیا واقعاً شارژ شب تا صبح به باتری آسیب می‌زند؟ آیا باید صبر کنیم تا شارژ گوشی کاملاً خالی شود؟ آیا استفاده از شارژر غیر اصلی، حکم مرگ باتری را دارد؟
در این مقاله جامع و کاربردی در وبلاگ ایکالاتو، قصد داریم به دل این شایعات و باورهای غلط شارژ کردن موبایل بزنیم. با ما همراه باشید تا ۱۳ مورد از رایج‌ترین تصورات اشتباه برای شارژ موبایل را با استناد به اطلاعات فنی دقیق و بهروز بررسی کنیم و راهنمای شارژ کردن درست گوشی را به شما ارائه دهیم. هدف ما این است که با دانش صحیح، عمر مفید باتری گوشی خود را افزایش دهید و با خیال راحت‌تری از دستگاه هوشمندتان استفاده کنید. بیایید یک بار برای همیشه، افسانه‌ها را از واقعیت جدا کنیم!
بسیاری از باورهای رایج و اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی ریشه در تکنولوژی‌های قدیمی باتری، به‌خصوص باتریهای نیکل-کادمیوم (NiCd) دارند. این باتری‌ها از مشکلی به نام «اثر حافظه» (Memory Effect) رنج می‌بردند. به این معنی که اگر قبل از خالی شدن کامل، آنها را شارژ می‌کردید، باتری این نقطه شارژ جزئی را به عنوان نقطه تخلیه کامل جدید «به خاطر می‌سپرد» و در نتیجه ظرفیت کلی خود را به مرور از دست می‌داد. به همین دلیل، توصیه می‌شد که حتماً باتریهای NiCd را تا انتها خالی و سپس کاملاً شارژ کنید.
اما دنیای تکنولوژی باتری‌ها متحول شده است. گوشیهای هوشمند مدرن تقریباً همگی از باتریهای لیتیوم-یون (Li-ion) یا لیتیوم-پلیمر (LiPo) استفاده میکنند. این باتری‌ها «اثر حافظه» ندارند و مکانیسم عملکرد و نگهداری آنها کاملاً متفاوت است. متأسفانه، بسیاری از توصیه‌های مربوط به نسل قدیم باتری‌ها، هنوز هم به اشتباه برای باتریهای لیتیومی امروزی تکرار می‌شود و باعث شکل‌گیری باورهای رایج در مورد باتری موبایل شده است که دیگر اعتباری ندارند. در ادامه، این باورهای غلط را یک به یک بررسی می‌کنیم.
این یکی از شایع‌ترین باورهای غلط شارژ کردن موبایل است. گوشیهای هوشمند امروزی و باتریهای لیتیوم-یونی آنها به اندازه‌ای “هوشمند” هستند که فرآیند شارژ را مدیریت کنند. درون هر گوشی یک سیستم مدیریت باتری (BMS یا Battery Management System) وجود دارد. وظیفه اصلی این سیستم، محافظت از باتری در برابر خطراتی مانند شارژ بیش از حد (Overcharging)، تخلیه بیش از حد (Over-discharging) و دمای بسیار بالا است.
وقتی شارژ باتری گوشی شما به 100% می‌رسد، BMS به طور خودکار جریان ورودی را قطع یا به شدت کاهش میدهد (Trickle Charge) تا از شارژ بیش از حد جلوگیری کند. بنابراین، متصل ماندن گوشی به شارژر پس از رسیدن به 100%، باعث “بیش از حد شارژ شدن” به معنای آسیب‌رسان آن نمی‌شود.
نکته مهم: اگرچه شارژ بیش از حد به معنای کلاسیک اتفاق نمی‌افتد، اما یک نگرانی جزئی دیگر وجود دارد: گرما. فرآیند شارژ، حتی شارژ قطرهای پس از 100%، مقداری گرما تولید میکند. نگه داشتن باتری در دمای بالا به مدت طولانی (مثلاً تمام شب) میتواند به مرور زمان بر سلامت و شارژ گوشی و عمر باتری تأثیر منفی بگذارد. گرما دشمن شماره یک باتریهای لیتیومی است.
بسیاری از گوشیهای جدید (مانند آیفون‌ها با قابلیت Optimized Battery Charging یا گوشیهای اندرویدی با Adaptive Charging) یاد میگیرند که شما معمولاً چه زمانی گوشی را از شارژر جدا میکنید. آنها گوشی را تا حدود 80% شارژ میکنند و کمی قبل از زمان بیدار شدن شما، شارژ را به 100% می‌رسانند تا مدت زمانی که گوشی با شارژ کامل و تحت فشار گرما به شارژر متصل است، به حداقل برسد.
شارژ شب تا صبح به خودی خود باتری را منفجر نمیکند یا مستقیماً به آن آسیب نمی‌زند، اما اگر نگران تأثیرات بلندمدت گرما هستید، فعال کردن قابلیت‌های شارژ تطبیقی یا جدا کردن گوشی کمی پس از رسیدن به 100% (یا حتی شارژ تا 80-90%) میتواند مفید باشد. اما وحشت از شارژ شبانه، یک تصور اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی ها است.
این باور غلط مستقیماً از دوران باتریهای NiCd و «اثر حافظه» به جا مانده است. همانطور که گفتیم، باتریهای لیتیوم-یون مدرن اثر حافظه ندارند. در واقع، کاملاً برعکس است! تخلیه کامل و مکرر باتری لیتیومی (رساندن به 0%) باعث ایجاد فشار و استرس بر روی سلولهای باتری شده و میتواند عمر مفید آن را کاهش دهد.
باتریهای لیتیومی چرخه‌های شارژ محدودی دارند (معمولاً بین 300 تا 500 چرخه کامل، گاهی بیشتر). یک چرخه شارژ کامل معادل یک بار تخلیه از 100% به 0% و شارژ مجدد تا 100% است (یا مجموع شارژهای جزئی که معادل 100% شود، مثلاً دو بار شارژ از 50% تا 100%). هر بار که باتری را عمیقاً تخلیه میکنید، فشار بیشتری به آن وارد می‌شود و سریعتر به پایان تعداد چرخه‌های مفید خود نزدیک می‌شود.
اکثر کارشناسان توصیه میکنند که سطح شارژ باتری لیتیومی خود را ترجیحاً بین 20% تا 80% نگه دارید. شارژهای جزئی و مکرر برای این نوع باتری‌ها نه تنها مضر نیست، بلکه بهتر از چرخه‌های کامل 0% تا 100% است. البته نیازی نیست وسواس به خرج دهید، اما به عنوان یک قاعده کلی، از رسیدن مکرر شارژ به زیر 20% یا نگه داشتن طولانی مدت آن در 100% (به خصوص در دمای بالا) اجتناب کنید. این یکی از اصول مهم شارژ صحیح موبایل است. خالی کردن کامل باتری لیتیومی قبل از شارژ، یک باور رایج و اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی است و در واقع میتواند به آن آسیب بزند. شارژهای کوتاه و مکرر بسیار بهتر هستند.
این باور تا حدی درست و تا حدی غلط است و نیاز به توضیح دارد. مشکل اصلی، استفاده از شارژرهای بیکیفیت و غیراستاندارد است، نه لزوماً شارژرهای غیر اصلی. شارژر اصلی که توسط سازنده گوشی ارائه می‌شود، طبیعتاً بهترین و ایمن‌ترین گزینه است، زیرا دقیقاً مطابق با نیازهای گوشی شما طراحی شده است. اما شارژرهای باکیفیت از برندهای معتبر دیگر (مانند Anker, Belkin, Aukey و…) که استانداردهای ایمنی لازم (مانند CE, UL, FCC) را رعایت میکنند و ولتاژ و جریان خروجی مناسبی دارند، کاملاً ایمن هستند و به باتری شما آسیبی نمی‌رسانند. گوشی شما دارای مدارهای محافظتی است که میزان جریان ورودی را تنظیم میکند.
خطر واقعی کجاست؟ خطر اصلی در استفاده از شارژرهای ارزان‌قیمت، بی‌نام و نشان و تقلبی است که در بازار فراوانند. این شارژرها معمولاً از قطعات بیکیفیت ساخته شده‌اند، فاقد مدارهای محافظتی کافی هستند و ممکن است ولتاژ یا جریان ناپایدار یا نادرستی را به گوشی شما تحمیل کنند. این امر میتواند منجر به گرم شدن بیش از حد، آسیب به پورت شارژ، آسیب به باتری و حتی در موارد نادر، آتش‌سوزی یا برق‌گرفتگی شود.
همین موضوع در مورد کابلهای شارژ هم صدق میکند. کابلهای بیکیفیت میتوانند سرعت شارژ را کاهش دهند یا حتی به پورت گوشی آسیب بزنند. استفاده از شارژر اصلی همیشه ایدهآل است. اما اگر نیاز به شارژر دوم یا جایگزین دارید، حتماً از برندهای معتبر و دارای استانداردهای ایمنی خرید کنید. از خرید شارژرهای بسیار ارزان و بی‌نام و نشان جداً خودداری کنید. این یک باور رایج در مورد باتری موبایل است که نیاز به شفاف‌سازی داشت؛ کیفیت مهم‌تر از برند است (تا زمانی که برند معتبر باشد).
این یکی از باورهای غلط شارژ کردن موبایل است که ریشه در سوء تفاهم نحوه مدیریت حافظه و برنامهها در سیستم‌عامل‌های مدرن (iOS و Android) دارد. برنامه‌هایی که در لیست “برنامههای اخیر” (Recent Apps) می‌بینید، لزوماً در حال اجرا و مصرف باتری نیستند. بسیاری از آنها در حالت تعلیق (Suspended) در حافظه RAM قرار دارند تا اگر دوباره به آنها نیاز پیدا کردید، به سرعت باز شوند.
بستن اجباری (Force Closing) مداوم این برنامهها، در واقع میتواند نتیجه عکس داشته باشد و مصرف باتری را افزایش دهد! چرا؟ چون دفعه بعد که آن برنامه را باز میکنید، سیستمعامل باید آن را از ابتدا به طور کامل بارگذاری کند که این فرآیند انرژی بیشتری نسبت به فعال کردن یک برنامه معلق مصرف میکند.
سیستم‌عامل‌های iOS و Android به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مدیریت حافظه و برنامههای پسزمینه را به طور خودکار و بهینه انجام دهند. آنها برنامه‌هایی که واقعاً استفاده نمی‌شوند را می‌بندند یا فعالیت پسزمینه آنها را محدود میکنند.
چه زمانی بستن برنامه مفید است؟ تنها زمانی که بستن اجباری یک برنامه منطقی است، زمانی است که برنامه هنگ کرده، به درستی کار نمیکند، یا متوجه شده‌اید که یک برنامه خاص به طور غیرعادی در پسزمینه باتری زیادی مصرف میکند (میتوانید این را در بخش تنظیمات باتری گوشی بررسی کنید).
اگر می‌خواهید گوشی کمی سریعتر شارژ شود، فعال کردن حالت هواپیما (که ارتباطات بی‌سیم را قطع میکند) یا حتی خاموش کردن گوشی مؤثرتر از بستن دستی برنامهها است. البته تأثیر این روش‌ها هم معمولاً جزئی است. بهبود عملکرد کلی دستگاه میتواند به مدیریت بهتر باتری کمک کند؛ برای کاربران اندروید مطالعه مقاله افزایش سرعت گوشی های اندرویدی و برای کاربران آیفون مطالعه مقاله افزایش سرعت آیفون میتواند مفید باشد.
وسواس برای بستن مداوم برنامههای اخیر را کنار بگذارید. این کار نه تنها به شارژ گوشی و عمر باتری کمکی نمیکند، بلکه ممکن است تجربه کاربری و حتی مصرف باتری را بدتر کند. این یک تصور اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی ها است که باید فراموش شود.
باز هم برعکس! همانطور که در مورد باور غلط شماره ۲ توضیح دادیم، باتریهای لیتیوم-یون شارژهای جزئی و مکرر را به چرخه‌های تخلیه عمیق و شارژ کامل ترجیح میدهند. این باتری‌ها عمرشان بر اساس تعداد “چرخه شارژ کامل” سنجیده می‌شود.
یک چرخه شارژ کامل معادل ۱۰۰% شارژ است، اما مهم نیست این ۱۰۰% چگونه به دست آمده باشد. برای مثال:
شارژهای کوچک و مکرر (مثلاً از ۴۰% به ۷۰% یا از ۳۰% به ۶۰%) فشار کمتری به باتری وارد میکنند و به آن اجازه میدهند تعداد چرخه‌های بیشتری را قبل از افت قابل توجه ظرفیت، پشت سر بگذارد.
از شارژ کردن گوشی خود هر زمان که فرصت دارید و نیاز می‌بینید، نترسید. شارژهای کوتاه و مکرر برای سلامت باتری لیتیومی شما بهتر از انتظار برای خالی شدن کامل آن است. این باور رایج و اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی دقیقاً برعکس واقعیت است. پیروی از راهنمای شارژ کردن درست گوشی شامل پذیرش شارژهای مکرر است.
این باور اشتباه هم یادگاری از دوران باتریهای قدیمی NiCd و NiMH است که نیاز به یک فرآیند اولیه به نام “آماده‌سازی” یا “Conditioning” داشتند تا به حداکثر ظرفیت خود برسند.باتریهای لیتیوم-یون مدرن که در کارخانه کالیبره شده‌اند، نیازی به این شارژ اولیه طولانیمدت ندارند. آنها از همان لحظه اول آماده استفاده هستند. سیستم مدیریت باتری (BMS) پس از رسیدن به ۱۰۰%، شارژ را متوقف میکند، بنابراین نگه داشتن گوشی روی شارژر برای ۸ یا ۱۲ ساعت هیچ فایده اضافی ندارد و همانطور که قبلاً گفتیم، فقط ممکن است به دلیل تولید گرما، استرس غیرضروری به باتری وارد کند.
اکثر سازندگان امروزی دیگر چنین توصیه‌ای نمی‌کنند. بهترین کار این است که گوشی نو خود را از جعبه خارج کنید، طبق معمول از آن استفاده کنید و هر زمان که نیاز بود، آن را شارژ کنید. برخی ممکن است توصیه کنند قبل از استفاده سنگین اولیه، یک بار آن را کامل شارژ کنید، اما این بیشتر برای کالیبراسیون اولیه نشانگر درصد باتری است تا سلامت خود باتری. افسانه شارژ اولیه ۸-۱۲ ساعته برای گوشیهای هوشمند جدید، یک باور غلط شارژ کردن موبایل است. گوشی خود را به طور عادی شارژ کنید.
اگر هر ثانیه برایتان مهم است و می‌خواهید چند دقیقه زودتر گوشی‌تان شارژ شود، میتوانید آن را خاموش کنید. اما از نظر سلامت باتری، هیچ ضرورتی برای این کار وجود ندارد و یکی دیگر از باورهای رایج در مورد باتری موبایل است که اهمیت چندانی ندارد.
در نگاه کلی این باور کاملاً غلط نیست. مشابه خاموش کردن گوشی، فعال کردن حالت هواپیما نیز با قطع کردن ارتباطات بی‌سیم (شبکه سلولی، وایفای، بلوتوث و GPS) مصرف انرژی گوشی را کاهش میدهد. این کاهش مصرف باعث می‌شود بخش بیشتری از انرژی ورودی به سمت باتری هدایت شود و در نتیجه، گوشی کمی سریعتر شارژ شود.
اما بخش اشتباه این باور چشمگیر بودن میزان این تأثیر است. تأثیر حالت هواپیما بر سرعت شارژ، معمولاً چشمگیر نیست. شاید بتواند چند دقیقه از زمان کل شارژ کم کند و نباید انتظار معجزه نداشته باشید؛ هرچند میزان این تأثیر به مدل گوشی، ظرفیت باتری و قدرت شارژر نیز بستگی دارد.
فعال کردن حالت هواپیما میتواند به عنوان یک ترفند کوچک برای کمی تسریع فرآیند شارژ استفاده شود، اما یک راهکار انقلابی نیست. این هم یک تصور اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی ها است که تأثیرش بزرگنمایی شده است.
این یکی از باورهای غلط شارژ کردن موبایل است که بحث‌های زیادی پیرامون آن وجود دارد و پاسخ آن کمی پیچیده‌تر است.
فناوری شارژ سریع چگونه کار میکند؟ شارژ سریع با افزایش ولتاژ یا جریان (یا هر دو) به باتری، امکان شارژ سریعتر، به خصوص در درصدهای پایین‌تر شارژ (مثلاً 0% تا 50% یا 0% تا 80%) را فراهم میکند. سیستم‌های شارژ سریع هوشمند هستند؛ با پر شدن باتری، سرعت شارژ به تدریج کاهش می‌یابد تا از باتری محافظت شود.
نکته مهم دیگر در این مورد بحث گرما است. فرآیند شارژ سریع، به طور طبیعی گرمای بیشتری نسبت به شارژ استاندارد تولید میکند. همانطور که بارها تأکید کردیم، گرما بزرگترین دشمن باتریهای لیتیومی است و قرار گرفتن مکرر در معرض دمای بالا میتواند باعث تخریب سریعتر سلولهای باتری و کاهش ظرفیت آن در طول زمان شود.
آیا این به معنی مضر بودن شارژ سریع است؟ لزوماً نه. سازندگان گوشی و شارژر، سیستم‌های مدیریت حرارتی و ایمنی متعددی را برای کنترل دمای باتری در حین شارژ سریع پیاده‌سازی میکنند. تا زمانی که از شارژر و کابل سازگار و باکیفیت (ترجیحاً اصلی یا مورد تأیید سازنده) استفاده میکنید، و گوشی در محیطی با دمای مناسب قرار دارد، شارژ سریع طبق طراحی سازنده، ایمن در نظر گرفته می‌شود.
گفتنی است این موضوع اغلب در مورد فناوری‌های انقلابی و شارژ بسیار سریع بالاتر از 100 وات از جمله 120 وات، 240 وات بالاتر برندهایی نظیر شیائومی، وان پلاس، اوپو، ریلمی و سایر برندهای مشابه صدق نمیکند. همانطور که برخی برندهای تولیدکننده موبایل نیز در این خصوص توضیح داده‌اند، استفاده ممتد از این فناوری‌های شارژ فوق‌سریع شاید باتری دستگاه را خراب نکند؛ اما در دراز مدت میتواند ظرفیت واقعی باتری گوشی را اندکی کاهش دهد. به همین دلیل اغلب محصولات دارای این فناوری گزینه‌ای برای فعال / غیرفعال کردن استفاده از حداکثر توان شارژ دارند تا کاربر در مواقع ضروری و نیاز آن را انتخاب کند.
| جدول مقایسه فناوری‌های شارژ سریع در برندهای مختلف موبایل | |||
| برند (Brand) | نام تجاری فناوری شارژ سریع (Commercial Name) | حداکثر توان رایج / قابل توجه (وات) | توضیحات / استاندارد پایه |
| اپل (Apple) | Fast Charge (عمومی) / USB Power Delivery | ~20W – 27W (برای آیفون‌ها) | مبتنی بر استاندارد باز USB Power Delivery (USB-PD). نیاز به شارژر و کابل سازگار با USB-PD دارد. |
| سامسونگ (Samsung) | Super Fast Charging / Super Fast Charging 2.0 | 25W / 45W | عمدتاً مبتنی بر استاندارد USB Power Delivery Programmable Power Supply (USB-PD PPS). برای دستیابی به حداکثر سرعت، نیاز به شارژر و کابل سازگار سامسونگ (یا پشتیبانی کننده از PPS) است. |
| شیائومی (Xiaomi) | HyperCharge / Mi Turbo Charge | 67W / 120W / 210W (و حتی بالاتر در مدل‌های خاص/نمایشی) | از پروتکل‌های اختصاصی استفاده میکند اما اغلب با USB-PD و Qualcomm Quick Charge (QC) نیز سازگاری (با سرعت کمتر) دارد. برای حداکثر سرعت، نیاز به شارژر و کابل اختصاصی شیائومی است. |
| آنر (Honor) | Honor SuperCharge | 66W / 100W (و بالاتر در مدل‌های پرچمدار) | مبتنی بر پروتکل‌های اختصاصی (مشابه یا تکامل یافته از Huawei SuperCharge). نیاز به شارژر و کابل اختصاصی آنر دارد. |
| وان پلاس (OnePlus) | SUPERVOOC (قبلاً Warp Charge) | 80W / 100W / 150W (و بالاتر در مدل‌های خاص) | از فناوری اختصاصی SUPERVOOC (مشترک با Oppo) استفاده میکند. نیاز به شارژر و کابل اختصاصی وان پلاس/Oppo دارد. |
| اوپو (Oppo) | SUPERVOOC / VOOC Flash Charge | 80W / 100W / 150W / 240W (و بالاتر در مدل‌های خاص/نمایشی) | پیشگام در فناوری شارژ سریع اختصاصی VOOC و SUPERVOOC. نیاز به شارژر و کابل اختصاصی Oppo دارد. |
| ریلمی (Realme) | SUPERVOOC / SuperDart Charge | 65W / 150W / 240W (در مدل GT Neo 5 / GT3) | از فناوری اختصاصی (مشابه Oppo/OnePlus) استفاده میکند. برای حداکثر سرعت، نیاز به شارژر و کابل اختصاصی ریلمی دارد. |
شارژ سریع به خودی خود لزوماً باتری را خراب نمیکند، به شرطی که درست استفاده شود. اما گرمای ناشی از آن، در صورت کنترل نشدن، میتواند به مرور زمان به شارژ گوشی و عمر باتری آسیب بزند. اگر خیلی نگران هستید، میتوانید از شارژرهای با توان کمتر برای شارژ شبانه استفاده کنید و شارژ سریع را برای مواقع ضروری نگه دارید. برای اطلاعات بیشتر، میتوانید مقاله ما در مورد شارژ سریع گوشی را مطالعه کنید. این باور رایج و اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی بیشتر به نحوه استفاده و شرایط محیطی بستگی دارد.
این باور غلط شارژ کردن موبایل هیچ پایه و اساس فنی ندارد. در واقع، شارژ کردن گوشی از طریق پورت USB استاندارد لپ‌تاپ (مخصوصاً پورت‌های قدیمی‌تر USB 2.0) به شکل ناامیدکننده و بی‌فایده‌ای کندتر از شارژ با آداپتور دیواری است.
شارژ کندتر به معنی تولید گرمای کمتر است و همانطور که می‌دانیم، گرمای کمتر برای سلامت باتری بهتر است. بنابراین، شارژ از طریق USB لپ‌تاپ نه تنها مضر نیست، بلکه میتواند یکی از ملایم‌ترین روش‌های شارژ باشد.
نکته: تنها نگرانی ممکن، پایداری برق پورت USB در برخی لپ‌تاپ‌های بسیار قدیمی یا معیوب است، اما این مورد بسیار نادر است. همچنین اگر لپ‌تاپ به برق متصل نباشد و با باتری کار کند، ممکن است پورت‌ها توان کمتری ارائه دهند یا غیرفعال شوند.
شارژ کردن گوشی از لپ‌تاپ کاملاً ایمن و بی‌خطر است، فقط انتظار سرعت شارژ بالا را نداشته باشید (مگر اینکه لپ‌تاپ و گوشی شما از استانداردهای شارژ سریع روی USB-C پشتیبانی کنند). این تصور اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی ها کاملاً بی‌اساس است.
در حالی که گرما دشمن اصلی باتریهای لیتیومی است، سرمای شدید نیز میتواند مشکل‌ساز باشد. این یک باور رایج در مورد باتری موبایل است که نیاز به دقت دارد.
باتریهای لیتیومی بهترین عملکرد را در دمای اتاق (حدود 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد) دارند. از قرار دادن گوشی در معرض سرمای شدید به مدت طولانی خودداری کنید و هرگز گوشی یخ‌زده را شارژ نکنید. ابتدا اجازه دهید دمای آن به حد نرمال برسد. سرما نیز مانند گرما، برای شارژ صحیح موبایل و سلامت باتری مناسب نیست.
این یک باور غلط شارژ کردن موبایل بسیار رایج و مهم است، عبارت USB-C فقط به شکل فیزیکی کانکتور اشاره دارد، نه به قابلیت‌ها و استانداردهای کابل.
کابلهای USB-C میتوانند تفاوت‌های اساسی در موارد زیر داشته باشند:
برخی کابل‌ها فقط از سرعت USB 2.0 پشتیبانی میکنند، در حالی که برخی دیگر از USB 3.1، USB 3.2 یا حتی Thunderbolt 3/4 پشتیبانی میکنند که سرعت‌های بسیار بالاتری دارند.
این مهم‌ترین تفاوت برای شارژ است. برای استفاده از قابلیت شارژ سریع (Fast Charging) با توان بالا (مثلاً 30 وات، 60 وات، 100 وات یا بیشتر)، هم شارژر و هم کابل باید از استاندارد USB Power Delivery و توان مورد نظر پشتیبانی کنند. یک کابل USB-C ارزان و ساده ممکن است فقط بتواند توان پایه‌ای (مثلاً 15 وات) را منتقل کند و سرعت شارژ شما را محدود کند، حتی اگر از یک شارژر سریع قدرتمند استفاده کنید.
برخی کابل‌ها دارای یک چیپ الکترونیکی به نام E-Mark هستند که قابلیت‌های کابل (مانند حداکثر جریان و ولتاژ قابل تحمل) را به شارژر و دستگاه اعلام میکند. کابلهای با توان بالای 60 وات معمولاً به این چیپ نیاز دارند.
مانند شارژرها، کابلهای ارزان و بیکیفیت میتوانند به پورت گوشی آسیب بزنند، باعث شارژ ناپایدار شوند یا زود خراب شوند.
همه کابلهای USB-C یکسان نیستند! برای بهره‌مندی کامل از سرعت شارژ گوشی خود، به خصوص شارژ سریع، از کابل اصلی گوشی، یا کابل باکیفیت از برند معتبر که صراحتاً ذکر شده باشد از استاندارد USB PD و توان مورد نیاز شما پشتیبانی میکند، استفاده کنید. این نکته در راهنمای شارژ کردن درست گوشی بسیار حیاتی است.
بسیاری از اپلیکیشن‌های شخص ثالث که ادعای بهینه‌سازی و افزایش عمر باتری را دارند، در بهترین حالت تأثیر کمی دارند و در بدترین حالت، میتوانند مضر باشند. این یک تصور اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی ها است که توسط تبلیغات این برنامهها ترویج می‌شود.
سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS دارای ویژگی‌های داخلی بسیار مؤثری برای مدیریت و بهینه‌سازی مصرف باتری هستند:
به جای نصب اپلیکیشن‌های بهینه‌ساز باتری شخص ثالث، از قابلیت‌های داخلی سیستمعامل گوشی خود استفاده کنید و تنظیمات را بر اساس نیازتان مدیریت کنید. این بهترین راه برای افزایش عمر باتری گوشی هوشمند است. اعتماد به این برنامهها یکی دیگر از باورهای رایج و اشتباه در مورد شارژ کردن گوشی است.
در ادامه چند نکته کلیدی حالا که ۱۳ باور غلط رایج را بررسی کردیم، بیایید مهم‌ترین نکات برای شارژ صحیح موبایل و حفظ سلامت باتری لیتیومی را جمع‌بندی کنیم:
دنیای باتریهای موبایل و نحوه شارژ آنها مملو از اطلاعات نادرست و باورهای غلط شارژ کردن موبایل است که بسیاری از آنها ریشه در تکنولوژی‌های قدیمی دارند. با درک بهتر نحوه کار باتریهای لیتیوم-یون مدرن و پیروی از چند دستورالعمل ساده، میتوانید با خیال راحت‌تری گوشی خود را شارژ کنید و به افزایش عمر باتری گوشی هوشمند خود کمک کنید.
به یاد داشته باشید که باتری‌ها قطعات مصرفی هستند و به مرور زمان ظرفیت خود را از دست میدهند، اما با رعایت راهنمای شارژ کردن درست گوشی میتوانید این فرآیند را کندتر کرده و مدت زمان بیشتری از عملکرد بهینه باتری خود لذت ببرید. امیدواریم این مقاله جامع در وبلاگ ایکالاتو، به تمام سوالات شما در مورد شارژ صحیح موبایل پاسخ داده باشد و تصورات اشتباه برای شارژ موبایل را برای همیشه از ذهن شما پاک کرده باشد.
بله، عمدتاً میتوانید. گوشیهای هوشمند مدرن دارای سیستم مدیریت باتری (BMS) هستند که پس از رسیدن شارژ به 100%، جریان ورودی را قطع یا به شدت کم میکند تا از شارژ بیش از حد (Overcharging) جلوگیری شود. بنابراین، خودِ متصل ماندن به شارژر پس از 100% شدن، مستقیماً باتری را خراب نمیکند. نگرانی اصلی، گرمای تولید شده در طول فرآیند شارژ است. نگه داشتن طولانیمدت باتری در دمای بالا (حتی گرمای کم ناشی از شارژ قطرهای) میتواند به مرور زمان به سلامت آن آسیب بزند.
اگرچه خطر جدی وجود ندارد، اما برای به حداقل رساندن استرس گرمایی، میتوانید قابلیت شارژ تطبیقی (Adaptive Charging) گوشی خود را فعال کنید یا گوشی را کمی پس از رسیدن به 100% (یا حتی در حدود 80-90%) از شارژر جدا کنید. اما وحشت از شارژ شبانه، یک باور غلط شارژ کردن موبایل است.
خیر، این یکی از بزرگترین تصورات اشتباه برای شارژ موبایل است که از باتریهای قدیمی به جا مانده. باتریهای لیتیوم-یون امروزی “اثر حافظه” ندارند و تخلیه کامل و مکرر (رسیدن به 0%) باعث ایجاد استرس و فشار روی سلولهای باتری شده و عمر مفید آن را کاهش میدهد.
بهترین کار برای باتریهای لیتیومی، شارژهای جزئی و مکرر است. سعی کنید سطح شارژ گوشی خود را عمدتاً بین 20% تا 80% نگه دارید. نیازی به وسواس نیست، اما از خالی کردن کامل باتری به طور مداوم خودداری کنید.
بستگی دارد منظور از “غیر اصلی” چه باشد. استفاده از شارژرها و کابلهای بیکیفیت، ارزان و غیراستاندارد میتواند بسیار خطرناک باشد و به باتری، پورت شارژ یا حتی کل دستگاه آسیب بزند و خطرات ایمنی ایجاد کند. اما استفاده از شارژرها و کابلهای باکیفیت از برندهای معتبر دیگر (مانند Anker, Belkin و…) که استانداردهای ایمنی لازم را دارند و ولتاژ و جریان مناسبی ارائه میدهند، کاملاً ایمن است و مشکلی ایجاد نمیکند.
همیشه اولویت با شارژر و کابل اصلی است. اگر نیاز به جایگزین دارید، حتماً از برندهای معتبر خرید کنید و به مشخصات فنی (ولتاژ، آمپر، پشتیبانی از استانداردهای شارژ سریع در صورت نیاز) و گواهیهای ایمنی (مانند CE, FCC, UL) توجه کنید.
شارژ سریع به خودی خود لزوماً مضر نیست، اما گرمای بیشتری نسبت به شارژ معمولی تولید میکند. از آنجایی که گرما بزرگترین دشمن باتریهای لیتیومی است، استفاده مداوم از شارژ سریع، به خصوص در شرایط نامناسب (محیط گرم، استفاده سنگین از گوشی حین شارژ، استفاده از شارژر/کابل بیکیفیت)، میتواند به مرور زمان باعث کاهش سریعتر ظرفیت باتری شود. سازندگان تمهیدات ایمنی و مدیریت حرارتی را در نظر میگیرند.
شارژ سریع با شارژر و کابل استاندارد و در محیط خنک استفاده کنید. اگر نگران هستید، میتوانید از شارژرهای با توان کمتر برای شارژهای معمولی (مثلاً شبانه) استفاده کنید و شارژ سریع را برای مواقع ضروری نگه دارید.
نیازی نیست همیشه تا 100% شارژ کنید و قطعاً نباید همیشه تا 0% صبر کنید. همانطور که در پاسخ سوال 2 گفته شد، کارشناسان توصیه میکنند برای شارژ صحیح موبایل و به حداکثر رساندن عمر باتری، سطح شارژ را ترجیحاً بین 20% تا 80% نگه دارید. نگه داشتن باتری در حالت شارژ کامل (100%) برای مدت طولانی، به خصوص در دمای بالا، میتواند استرس بیشتری به آن وارد کند.
سعی کنید در طول روز با شارژهای کوتاه و مکرر، باتری را در محدوده ایدهآل نگه دارید. البته اگر گاهی نیاز داشتید تا 100% شارژ کنید یا شارژتان به زیر 20% رسید، فاجعهای رخ نمیدهد. مهم، الگوی شارژ بلندمدت شماست.
علاوه بر رعایت نکات مربوط به شارژ صحیح که در این مقاله و پاسخهای بالا ذکر شد (اجتناب از گرما و سرمای شدید، نگه داشتن شارژ بین 20-80%، استفاده از شارژر و کابل باکیفیت)، میتوانید اقدامات زیر را نیز انجام دهید:
کاهش روشنایی صفحه نمایش: صفحه نمایش یکی از بزرگترین مصرفکنندگان باتری است. روشنایی را به صورت دستی یا تطبیقی تنظیم کنید.
مدیریت اتصالات: در صورت عدم نیاز، وایفای، بلوتوث، GPS و داده تلفن همراه را خاموش کنید.
استفاده از حالت ذخیره نیرو: در مواقع لزوم از حالتهای Low Power Mode یا Battery Saver استفاده کنید.
محدود کردن فعالیت پسزمینه برنامهها: مصرف باتری برنامهها را در تنظیمات بررسی کنید و فعالیت پسزمینه برنامههای پرمصرف یا غیرضروری را محدود نمایید.
بهروز نگه داشتن نرمافزار: آپدیتهای سیستمعامل و برنامهها اغلب شامل بهینهسازیهای مصرف انرژی هستند.
اجتناب از ویجتها و تصاویر پسزمینه متحرک زیاد: این موارد نیز میتوانند به مصرف باتری اضافه کنند. پیروی از این نکات به افزایش عمر باتری گوشی هوشمند شما کمک شایانی خواهد کرد.
نظرات کاربران